Prezentowany utwór epistolograficzny z 1959 r. to podręcznikowy przykład na to, jak powinien wyglądać donos. Rozbierzmy go więc na części.
Podmiot liryczny powinien być zbiorowy (np. “Sąsiedzi”) lub reprezentować pewną zbiorowość (tu: Radzyniaków). Utwór powinien precyzyjnie wskazywać bohatera donosu, a także jasno, choć nie zawsze zgodnie z prawdą określać jego zachowania, które w subiektywnym odczuciu podmiotu lirycznego są nacechowane negatywnie (tu: resztki przejawów burżuzayjnych). Dla zwiększenia wartości artystycznej utworu warto ujędrnić jego tkankę kilkoma metaforami, onomatopejami, amimizacjami i personifikacjami, tudzież innymi środkami stylistycznymi (“Uważamy, że czas stuknąć asów, by pionki przestawić na szachownicy”).
I wreszcie, aby zwiększyć skuteczność, dobrze jest się odwołać do instancji wyższej (tu: Tow. Sztachelski), która w razie braku pożądanej reakcji na nasz literacki wysiłek zajmie się zarówno bohaterem donosu, jak i jego adresatem.
735/0 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie [1919-1949]1950-1973[1974-1991]. Wydział do Spraw Wyznań, sygn. 187
RK
94.