Galeria Jezuicka 13Galeria Jezuicka 13
  • Idea Galerii
  • Archiwum nieco inaczej
  • Archiwum Light
    • GROMADZENIE: Państwowy zasób archiwalny
    • GROMADZENIE: Niepaństwowy zasób archiwalny
    • PRZECHOWYWANIE
    • OPRACOWYWANIE
    • ZABEZPIECZANIE: Pracownia konserwacji
    • ZABEZPIECZANIE: Pracownia digitalizacji
    • UDOSTĘPNIANIE bezpośrednie
    • UDOSTĘPNIANIE pośrednie
    • DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
    • PRZECHOWALNICTWO
  • Media o nas
  • Kontakt
4 lutego 2021
Akta

Quidquid Latine dictum sit, altum videtur

Quidquid Latine dictum sit, altum videtur
4 lutego 2021
Akta

Trudno jest przejść obok tego obojętnie, bez emocji, czy chociaż małego uśmiechu. Kto by pomyślał, żeby w połowie XVI wieku starosta czy podległy mu urzędnik wykazywał się tak niepoważnym, wręcz infantylnym językiem! Dupa? Dupka? Wielkie nieba! 🙂
Czym prędzej udaliśmy się do naszego bardziej obeznanego w łacinie kolegi-archiwisty, żeby rzucił więcej światła na te wpisy spraw toczących się przed sądem grodzkim lubelskim, odnotowanych w jego księgach relacji i wyjaśnił, co tu właściwie zaszło. Otóż, mamy tu opis oględzin dwunastu ran odniesionych przez Imć Wojciecha Wysockiego z Wysokiego, który ucierpiał pobity przez Wawrzyńca Sługockiego zwanego Paszko, za rozpoczęcie przeciwko niemu procesu w sądzie grodzkim. Zaś Dupka lub Dupa nie jest żadnym łacińskim zwrotem, a przydomkiem wspomnianego Wysockiego, swego rodzaju oznaczeniem jednej z gałęzi rodu Wysockich, który miał ją odróżniać od innych, zamieszkujących to samo gniazdo rodowe. To tak jak dzisiejsze odgałęzienia zakopiańskiej rodziny Gąsieniców.
A to, z czego się śmiejecie, wówczas nazywano “rzyć” 😉

8/0, Księgi grodzkie lubelskie, Relacje, sygn. 9

MK

Pochodzenie:
Od XV w., ale już w XIV w. pojawiło się jako nazwa osobowa Dupka; ogsłow. (por. czes. doupa ‘zagłębienie, jama, dół, nora’, słoweń. dúpa ‘zagłębienie w ziemi, dół, jama, nora, jaskinia’, bułg. dúpka ‘otwór, dziura; dół, jama; nora, barłóg zwierzęcia’) < psłow. *dupa (*dupъ) ‘wgłębienie, zagłębienie naturalne w ziemi, skale, drzewie, w jakimś przedmiocie, w ciele (ludzkim)’, ‘celowo zrobione zagłębienie w ziemi, drzewie’; podstawą pie. *dheu-p- ‘głęboki, wydrążony’; dzisiejsze znaczenie rozwinęło się z ‘wgłębienie, otwór’, prawdopodobnie jako eufemizm zastępujący dawniejsze (i dzisiejsze gwarowe) rzyć ‘tyłek, pośladki’ (< psłow. *ritь).
(za: https://sciaga.pl/slowniki-tematyczne/5474/dupa/)

Tytuł: Quidquid Latine dictum sit, altum videtur – Cokolwiek powiesz po łacinie, brzmi mądrze

Podziel się

dupa dupka księgi grodzkie łacina sąd staropolskie

Poprzedni artykułRadość wielka nam nastała!Następny artykuł Iskrzące piękno ślusarstwa

Losowe wpisy

  • Recepta na pijaństwoRecepta na pijaństwo
      2019/08/07
  • Cukier krzepi krzepkie dzieciCukier krzepi krzepkie dzieci
      2010/10/06
  • Facet to świnia albo z albumu przodkówFacet to świnia albo z albumu przodków
      2011/02/21

Archiwum wpisów

Archiwum nieco inaczej

Popularne tagi

propaganda PRL Lublin wojsko przestępstwo wychowanie gazeta reklama kobieta Lubartów życzenia donos zbrodnia alkohol list sąd szkoła PZPR wojna oświata

Kategorie

Galeria Jezuicka 13 jest projektem stworzonym, rozwijanym i prowadzonym przez pracowników Archiwum Państwowego w Lublinie.

Archiwum wpisów

  • 1 264 962
© 2010-2022 Galeria Jezuicka 13